استاد گروه تحقیقات صنایع غذایی انستیتو تحقیقات تعذیه ای و صنایع غذایی خبرداد: تولید پروتئین تک یاخته از سوبسترای بومی ایران (ضایعات خرما)

استاد گروه تحقیقات صنایع غذایی انستیتو تحقیقات تعذیه ای و صنایع غذایی اعلام کرد:

با توجه به رشد 250 درصدی جمعیت (از 6/2 میلیارد به 7 میلیارد نفر) در 6 دهه گذشته چالش تامین منابع غذایی بشر از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. در صورت تداوم رشد با این نسبت، این عدد در سال  2042 به 9 میلیارد نفر می رسد.

به گزارش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، دکتر کیانوش خسروی دارانی با بیان این مطلب گفت: بر اساس گزارش منتشر شده توسط سازمان سلامت جهانی, بیماری های مرتبط با گرسنگی، و سوء تغذیه در کشورهای در حال توسعه بسیار رایج است و هر ساله 12 هزار نفر در اثر مشکلات ناشی از کمبود ماده غذایی مناسب جان خود را از دست می دهند. در حال حاضر به طور تقریبی 1 میلیارد نفر به تغذیه مناسب حاوی انرژی و پروتئین کافی دسترسی ندارند. کمبود پروتئین میتواند منجر به بسیاری از مشکلات مانند عدم رشد مناسب، ضعف ماهیچه ها و سیستم ایمنی شود.

وی افزود:  از طرف دیگر مصرف بسیار بالای پروتئین های حیوانی، به ویژه گوشت در کشورهای پیشرفته از جمله نگرانی های عمومی است. میزان مصرف سالانه گوشت در کشورهای غربی برای هر فرد به حدود 7/86 کیلوگرم گوشت با استخوان رسیده است. افزایش مصارف محصولات دامی علاوه بر مشکلات سلامتی ناشی از افزایش کلسترول و اوریک اسید، نقش زیادی در ایجاد مشکلات زیست محیطی از جمله تغییر شرایط آب و هوای جهانی ایفا می کند. از این رو، یافتن جایگزین ارزان و مغذی از اهمیت به سزایی برخوردار است.

استاد گروه تحقیقات صنایع غذایی انستیتو تحقیقات تعذیه ای و صنایع غذایی در ادامه بیان داشت: نقش بیوتکنولوِژی در موضوع امنیت غذایی بیش از پیش توجه محققان را به خود جلب کرده و می تواند به کمک منابع پروتئینی گیاهی و جانوری برای تولید منابع پروتئینی بشتابد. از جمله جایگزین های مناسب گوشت، پروتئین های تک یاخته (Single Cell Protein) است که عبارتست از “سلولهای خشک شده باکتری، جلبک، مخمر و قارچ که غنی از پروتئین بوده و می توانند به عنوان مکمل های غذایی برای انسان و حیوان استفاده شوند”.

دکتر خسروی دارانی پروتئین تک یاخته شامل مزایای ویژه ای در مقایسه با پروتئین حیوانی یا گیاهی دانست که این مزایا شامل عدم وابستگی تولید به فصل یا آب و هوای خاصی, اشغال فضای کوچک، محتوای پروتئین بالا با طیف گسترده ای از اسیدهای آمینه ضروری و همچنین فیبر بالا، ویتامین ها و مواد معدنی محتوای چربی کمتر و نسبت پروتئین-کربوهیدرات بالا، امکان استفاده از ضایعات مانند ملاس و شیره خرما ، مصرف آب کمتر به ازای تولید واحد وزن و در کل محیط زیست  دوستانه بودن و محتوای اسیدهای چرب ضروری و فیبر بوده (عمده چربی آن از نوع غیر اشباع) است.

وی اظهارداشت: مطالعات سم شناسی نشان داده که در اثر مصرف این پروتئین هیچ مشکل حاد و یا مزمن خاصی گزارش نشده است. امروزه در اكثر كشورهاي دنيا، تحقيقات در زمينه توليد پروتئين قارچي با استفاده از سوبستراي (ماده اوليه براي رشد) ارزان قيمت، در دسترس و تجديدپذير يا به عبارتي سوبستراي بومي هر كشور معطوف شده است. در ایران به دنبال ضایعات صنایع و کشاورزی برای تولید پروتئین تک یاخته با هدف مصرف انسانی و خوراک دام بودیم.

شایان ذکر است، در این راستا، دکتر کیانوش خسروی دارانی و همکاران در انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور، توانسته اند پس از سال ها تحقیق در زمینه تولید پروتیین قارچی در جنبه های ایمنی، شیمیایی، حسی و تغذیه ای پروتئین قارچی، ضمن چاپ دهها مقاله و ثبت سه پتنت به تولید نیمه صنعتی پروتیین قارچی دست یابی پیدا کنند. این گروه همچنین جهت تبدیل مشتریان بالقوه این محصول به بالفعل تاکنون استفاده از این پروتئین قارچی را در بسیاری از فرمولاسیون های غذایی از جمله، فرآورده های گوشتی (سوسیس، همبرگر و ناگت) و لبنی  به دست آورده اند.

چشم انداز گروه حاضر، به تولید پروتئین قارچی و عرضه به صورت مکمل های رژیمی و ورزشی و همچنین غذای دام و جانشین گوشت و چربی در فراورده های گوشتی و لبنی در ایران و صادرات به کشورهای منطقه میباشد. این محصول برای کشورهایی چون ایران عزیز، که تهدید خطر خشکسالی را به همراه دارد، انتخاب مناسبی برای نقش آفرینی بیوتکنولوژی در توسعه پایدار به شمار می رود و خواهد توانست اقدام موثر در جهش تولید و تحول اقتصادی باشد.

فهرست