به مناسبت فرا رسیدن 9 مهر روز جهانی گیاه خواری
کلیات تغذیه گیاهخواران
گیاهخواری به معنای پرهیز از خوردن گوشت جانوران است که ممکن است شامل پرهیز از غذاهایی مانند شیر و فرآوردههای آن، تخم‌مرغ و عسل که منابع غذایی با منشاء حیوانی هستند، نیز شود. چندین نوع گیاهخواری وجود دارد که بسته به نوع آن، جهت‌گیری گیاهخواران در برابر حیوانات دامی و فرآوردههای دامی متفاوت است.
گیاهخواران در تمام کشورهای جهان وجود دارند و در برخی کشورها مانند هند، گیاهخواری ریشه‌های تاریخی و مذهبی دارد. با اینکه گیاهخواری به شیوه‌های گوناگون امکان‌پذیر است، اما وجه مشترک تمام این شیوه‌ها پرهیز از خوردن گوشت جانوران خونگرم است.
در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی و ورود آن به تمام جوانب زند‌گی انسان، گیاهخواری بیشتر از همیشه مورد استقبال مرد‌م جهان قرار گرفته است و روز به روز بر تعداد گیاهخواران اضافه می‌شود. تاکنون آمار دقیقی در باره تعداد گیاهخواران در ایران ارائه نشده است؛ اما گزارش‌‌ها حاکی از آن است که شیوع گیاهخواری به ویژه در افراد جوان و تحصیلکرده و همچنین افرادی که به سلامت خود حساسند، رو به افزایش است. یکی از دلایل عمده‌ای که منجر شده است افراد به رژیم‌های گیاهخواری روی بیاورند، افزایش شیوع بیماری‌های مزمن ناشی از تغییرات شیوه زند‌گی انسان از جمله بیماری‌های قلبی- عروقی، دیابت، چاقی و انواع سرطان می‌باشد. در بعضی موارد نیز علاقه به حیوانات و توجه به حقوق آنها باعث می‌شود که افراد از گوشت آنها تغذیه نکنند.
انواع گیاهخواران
گیاهخواران بر اساس طرز فکر و هدفشان از گیاهخواری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:
- وگان (Vegan) یا گیاهخوار تام یا متعصب: این افراد هیچ یک از فرآوردههای حیوانی مثل انواع گوشت (مانند گوشت قرمز، آبزیان و ماکیان)، لبنیات، تخم‌مرغ و عسل را مصرف نمیکنند. آنها حتی از پوشیدن لباس حاصل از هر گونه محصولات حیوانی خودداری کرده و آن را جایز نمیدانند.
- خام‌گیاه‌خوار (Raw Vegan): در این روش تغذیه، گوشت، شیر و فرآوردههای آن و تخم مرغ به هیچ نحوی مصرف نمی‌شود. خام گیاهخواران از مواد محرک مانند قهوه، چای، نوشیدنی‌های الکلی و سیگار خودداری می‌کنند. غذای مصرفی این افراد شامل انواع میوه، سبزی و یا سالاد، آجیل و خشکبار مانند مغز گردو، پسته، فندق، بادام، کنجد و انواع جوانه‌ها از قبیل جوانه گندم، عدس، ماش، نخود، سویا و مواد قندی نظیر عسل، کشمش، خرما، انجیر و شکر قهوه‌ای و غیره است که به صورت خام و طبیعی مصرف می‌کنند.
- میوه‌خوار (Fruitarian): این دسته از افراد، خام گیاهخوارانی هستند که تنها از میوه‌ها و محصولات گیاهان مثل میوه های تازه، خرما، کشمش، آجیل و مغزهای روغنی استفاده می‌کنند.