کم خونی پرنیشز یک اختلال خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 است که با عدم توانایی بدن برای مصرف و استفاده مناسب از ویتامین B12 که برای تولید گلبولهای قرمز ضروری است، مشخص می شود. بیماری پرنیشز یک اختلال خودایمنی است و برخی از افراد به شکل ژنتیکی، مستعد ابتلا به این اختلال هستند.
دکتر گلبن سهراب عضو هیئت علمی دانشکده تغذیه دنشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 گفت: کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 می تواند در افراد گیاهخوار مطلق ایجاد شود، زیرا رژیم غذایی شان تنها حاوی مقدار اندکی ویتامین B12 است که در اثر آلودگی با میکروارگانیسم های سنتز کننده ویتامین B12 تولید می شود. با این حال، از آنجایکه میزان ذخیره این ویتامین در بدن زیاد است، بروز کمبود ویتامین B12 در گیاهخواران مطلق که مکمل ویتامین B12 دریافت نمی کنند، چندین سال طول می کشد.
سایر علل ایجاد این نوع کم خونی شامل اختلالات روده کوچک مانند سلیاک، استئاتوره (اسهال چرب)، سرطان های درگیر کننده روده کوچک، دارو ها (پارا آمینوسالیسیلیک اسید، کلشی سین، نئومایسین، متفورمین) و دریافت طولانی مدت الکل، است.
دکتر سهراب گفت: کم خونی پرنیشز، نه تنها خون، بلکه مجرای گوارشی و سیستم عصبی محیطی و مرکزی را هم تحت تأثیر قرار می دهد که این کم خونی را از کم خونی ناشی از کمبود اسید فولیک متمایز می کند. علائم این بیماری شامل این موارد است: خارش پوست و مورمور شدن بویژه در دست ها و پاها، حافظه ضعیف، عدم هماهنگی عضلانی و توهم. اگر این کم خونی طولانی شود، آسیب سیستم عصبی ممکن است حتی با شروع درمان با ویتامین B12 هم غیر ممکن شود.
این عضو هیئت علمی با اشاره به تاثیر کمبود این ویتامین در پوکی استخوان گفت: کمبود ویتامین B12 یکی از عوامل خطر استئوپروز در مردان و زنان می باشد. بالغین با سطوح B12 پایین، بطور میانگین تراکم توده ی استخوانی کمتر و ریسک بالاتری برای ابتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان دارند.
دکتر سهراب در مورد راههای درمان این کم خونی گفت:
- در صورتیکه کم خونی شدید است بهتر است در ابتدا B12 از طریق مکمل تزریقی تامین شود و سپس برای جلوگیری از کمبود مجدد از منابع غذایی غنی B12 استفاده شود.
- در این بیماری، رعایت یک رژیم غذایی پرپروتئین توصیه می شود.
- به دلیل غنی بودن سبزیجات با برگ سبز از اسید فولیک، رژیم غذایی باید غنی از این مواد باشد.
- گوشت ها به ویژه گوشت گاو، تخم مرغ، شیر و فرآورده های کم چرب آن، غنی از ویتامین B12 هستند.