هرسال بسیج ملی تغذیه سالم با هدف ارتقاء سطح آگاهی عموم جامعه در سطح کشور برگزار می شود و امسال نیز از تاریخ 15 لغایت 30 دی ماه با همکاری تمامی بخش های مرتبط برگزار می شود. امروزه پیشگیری و کنترل چاقی با توجه به روند رو به افزایش آن در همه گروههای سنی و تأثیرش به عنوان عامل خطر بسیاری از بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت، برخی از انواع سرطان، بیش از پیش اهمیت یافته است. لذا امسال شعار بسیج ملی تغذیه سالم ” پیشگیری و کنترل چاقی با تغذیه سالم” انتخاب شده است.
گزارشها حاکی از این است که در ایران حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد زنان و مردان بالای ۴۵ سال به چاقی و اضافه وزن مبتلا هستند. روند افزایشی بروز اضافه وزن و چاقی نه تنها در بزرگسالان بلکه متأسفانه در کودکان نیز دیده می شود. این امر سبب بروز مشکلاتی از قبیل بروز دیابت نوع2 (که سابقاً دیابت بزرگسالان نامیده می شد) در کودکان شده است. یکی از مهمترین دلایل بروز اضافه وزن و چاقی، داشتن تغذیه ناسالم است که از جمله آن می توان به این موارد اشاره کرد: مصرف کم سبزی و میوه تازه، مصرف زیاد قند و شکر و انواع شیرینی ها، مصرف زیاد روغن و نمک. همچنین شیوه زندگی نشسته و کم تحرکی از دلایل دیگر بروز این مشکل است.
بسیج ملی تغذیه اهدافی را دنبال می کند که می توان موارد زیر را از آن جمله دانست:
- ارتقاء سطح آگاهی و نگرش و بهبود عملکرد تغذیه ای جامعه با تأکید بر کاهش مصرف قند، نمک و چربی و افزایش مصرف سبزی، میوه و حبوبات
- تلاش برای سیاستگذاری صحیح در ارتباط با سلامت تغذیه ای جامعه
- ترغیب صنایع غذایی برای تولید محصولات غذایی کم شیرینی، کم نمک و کم چرب
- استفاده از ظرفیت های موجود در بخش های مرتبط جهت فرهنگسازی و آموزش تغذیه سالم
- جلب همکاری رسانه های ارتباط جمعی درخصوص آموزش تغذیه همگانی و فرهنگ سازی تغذیه صحیح
اهمیت آموزش تغذیه همگانی در بهبود وضعیت تغذیه جامعه:
یکی از بهترین و موثرترین راهکارها برای ایجاد و گسترش فرهنگ صحیح تغذیه ای، بهره گیری از راهکار آموزش تغذیه همگانی است. در این راستا برای حصول به نتیجه دلخواه و ایجاد رفتارهای صحیح غذایی، نیازمند اطلاع رسانی همه جانبه در زمینه تغذیه هستیم. برای این منظور تمامی ارگانهای مرتبط از جمله نهادهای دولتی، سازمانهای خصوصی، رسانه های ارتباط جمعی، دانشگاهها و مدارس باید دست به دست هم داده و با هدفی مشخص و یکسان، همراستا با همدیگر تلاش کنند.
آموزش تغذیه در زمینه موضوعاتی مانند اصول تغذیه سالم، هرم راهنمای غذایی ایرانی، اهمیت مصرف گروههای غذایی در برنامه غذایی روزانه، چگونگی رسیدن به وزن سلامت و حفظ آن، آشنایی با شاخصهای سنجش وضعیت وزن بدن و نحوه محاسبه آن (مانند نمایه توده بدن)، اهمیت کاهش مصرف قند، چربی و نمک در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای غیرواگیر در سنین مختلف و عوارض ناشی از اضافه وزن و چاقی در گروههای سنی مختلف، می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
چند توصیه برای حفظ تندرستی و کاهش وزن:
- تا حد امکان از مصرف نوشابه های شیرین و گازدار خودداری کنیم.
- مصرف انواع شیرینها و تنقلات شیرین را به حداقل برسانیم.
- مصرف غذاهای آماده، فست فودها و انواع سسهای پرچرب را به حداقل برسانیم.
- مقدار کافی و مناسب میوه و سبزی های تازه را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانیم.
- از انواع شیر و لبنیات کم چرب در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنیم.
- مقدار مصرف چربی و روغن خود را با استفاده از روشهای پخت سالم مانند بخارپز، آبپز و تنوری کردن کاهش دهیم.
- تا حد امکان از مصرف چربی و روغنهای جامد خودداری کنیم.
- تا حد امکان فعالیت بدنی خود را افزایش دهیم. برای مثال در صورت رفت و آمد به محل کار با اتوبوس، چند ایستگاه زودتر پیاده شویم و بقیه راه را پیاده برویم.