در حال حاضر تخمین زده می شود 850 میلیون نفر در سرتاسر جهان به دلایل مختلف بیماری کلیوی دارند. بیماریهای مزمن کلیوی (CKD)[1] موجب حداقل 4/2 میلیون مرگ و میر در هر سال می شود و اکنون ششمین دلیل به سرعت رو به رشد مرگ و میرها است. آسیب حاد کلیوی (AKI)[2] ، یک دلیل مهم بروز CKD، بیش از 13 میلیون نفر را در سطح جهان تحت تأثیر قرار می دهد و 85 درصد موارد آن در کشورهای کم و متوسط درآمد دیده می شود. تخمین زده می شود حدود 7/1 میلیون نفر سالانه به دلیل AKI می میرند. علاوه بر این، CKD و AKI اهمیت زیادی از لحاظ افزایش بیماری و مرگ و میر ناشی از بیماری های دیگر و عوامل خطر آنها از جمله بیماری قلبی عروقی، دیابت، پرفشاری خون، چاقی و نیز عفونتهایی مثل HIV، مالاریا، سل و هپاتیت دارند. همچنین CKD و AKI در کودکان، نه تنها منجر به بروز و مرگ و میر دوران کودکی می شوند بلکه همچنین موجب بروز مسائل و مشکلات پزشکی پس از دوره کودکی هم می شوند.
چالشهایی برای سلامت کلیه: نابرابری و دسترسی
علیرغم بار رو به رشد بیماریهای کلیوی، نابرابری و بی عدالتی در مورد بهداشت و سلامت کلیوی هنوز در جهان بطور گسترده ای وجود دارد. CKD و AKI اغلب برخاسته از موقعیت اجتماعی در میان مردمی است که در شرایطی مثل فقر، نابرابری جنسی، فقدان آموزش، مخاطرات شغلی و آلودگی متولد می شوند، رشد می کنند، زندگی می کنند، کار می کنند و به دوران سالخوردگی می رسند.
پیوند کلیه به صرفه ترین و هزینه-اثربخش ترین درمان برای CKD است. اگرچه، هزینه های مربوط به زیرساخت را بالا می برد و نیازمند حضور تیم های بسیار تخصصی، در دسترس بودن اهداکنندگان عضو و بدون پشتیبان دیالیز است. الزامات زیربنایی فیزیکی و قانونی و تعصب فرهنگی در برابر اهداء عضو، اغلب موانع موجود در بسیاری از کشورها در برابر اهداء عضو هستند و باعث می شوند گزینه دیالیز به طور پیش فرض انتخاب شود.
با این حال، با وجود اینکه سیاست ها و راهکارهای ملی در مورد بیماری های غیر قابل واگیر[3] (NCDs) به طور کلی در بسیاری از کشورها وجود دارد، اغلب، سیاست های خاصی جهت غربالگری، پیشگیری و درمان بیماری های کلیوی وجود ندارد. بیش از نیمی از کشورهایی (53 درصد) که دارای استراتژی جامع NCD هستند، هیچ رهنمود مدیریتی یا استراتژی خاصی برای بهبود مراقبت از افراد مبتلا به CKD(به طور خاص یا در قالب یک استراتژی وسیعتر NCD ) ندارند.
امسال روز جهانی کلیه، تصمیم گرفته است تا آگاهی عمومی را نسبت به بار زیاد و رو به رشد بیماریهای کلیوی در سراسر جهان و نیاز به ایجاد راهکارهایی برای پیشگیری و مدیریت بیماریهای کلیوی، افزایش دهد. سلامت کلیه برای همه کس در همه جا، فراخوانی برای پوشش بهداشت جهانی (UHC)[4] برای پیشگیری و درمان زودهنگام بیماری کلیوی است.
هدف نهایی سیاست UHC، ارتقاء سلامت مردم است که از طریق دستیابی به دسترسی جهانی، پایدار و عادلانه به مراقبت های بهداشتی ضروری با کیفیت بالا، محافظت از مردم در برابر فقر بهداشتی و ارتقاء عدالت در سلامت در تمامی گروههای اجتماعی و اقتصادی دست یافتنی است.
روز جهانی کلیه از آحاد مردم می خواهد برای بهبود مراقبت از کلیه ها، از موارد زیر در همه کشورها حمایت و بر اجرای آنها تمرکز کنند:
- افراد را تشویق به ایجاد و تطبیق زندگی با شیوه های زندگی سالم بکنند. این موارد شامل: دسترسی به آب سالم و پاکیزه، انجام ورزش و فعالیت بدنی، داشتن رژیم غذایی سالم و کنترل مصرف دخانیات است. باید دانست هنگامی که اقدامات پیشگیرانه مناسب انجام شود، بسیاری از انواع بیماریهای کلیوی می تواند پیشگیری شده، به تأخیر بیفتد و یا تحت کنترل درآید.
- غربالگری برای بیماریهای کلیوی را به عنوان مداخله ای در مراقبتهای بهداشتی اولیه قرار دهید که شامل دسترسی به ابزار تشخیص و شناسایی باشد (برای مثال آزمایشهای ادرار و خون). غربالگری برای افراد در معرض خطر بالا و تشخیص و درمان زودهنگام برای پیشگیری یا به تأخیر انداختن مراحل پایانی بیماریهای کلیوی، به صرفه و هزینه-اثربخش است.
- اطمینان حاصل کنید که بیماران کلیوی خدمات بهداشتی اولیه مورد نیازشان را برای به تأخیرانداختن پیشرفت بیماری بدون رنج بردن از مشکلات مالی، دریافت می کنند ( برای مثال اندازه گیری فشارخون، کنترل کلسترول و داروهای ضروری).
- درخواست سیاست های شفاف در راستای دسترسی عادلانه و پایدار به خدمات پیشرفته مراقبت های بهداشتی ( برای مثال دیالیز و پیوند کلیه) و حمایت مالی بهتر ( برای مثال یارانه ها) کنید تا منابع بیشتر فراهم شوند. درهم شکستن موانع اجتماعی-اقتصادی و گسترش دسترسی به خدمات جامع برای برآوردن نیازهای جامعه، نیازمند تضمین است.
تهیه کننده: مینا کاویانی
سرپرست واحد آموزش همگانی
[1] Chronic Kidney Diseases
[2] Acute Kidney Injury
[3] Non Communicable Diseases
[4] Universal Health Coverage